بر اساس پژوهش‌های انجمن قلب آمریکا، تنها ۳۰ دقیقه پیاده‌روی روزانه (۱۵۰ دقیقه هفتگی) با شدت متوسط به بالا می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را تا ۴۰٪ کاهش دهد. داروها و درمان‌های پزشکی، حیاتی هستند، اما تنها بخشی از پازل سلامت قلب به شمار می‌روند. ورزش منظم، نسخه‌ی طبیعی و فوق‌العاده قدرتمندی است که می‌تواند سلامت را دگرگون کند. در این مقاله به معرفی ورزش‌درمانی و اثرات آن بر بیماری‌های قلبی-عروقی، فشار خون، دیابت و سرطان می‌پردازیم.
فهرست مطالب
ورزش درمانی تخصصی چیست؟
ورزش‌درمانی برخلاف یک برنامه ورزشی معمولی، این یک پروسه درمانی کاملاً علمی، تحت نظارت دقیق متخصصین و یکی از موثرترین روش‌ها برای بازگرداندن سلامت، افزایش کیفیت زندگی و پیشگیری از عود بیماری‌های قلبی-عروقی، فشارخون، دیابت و سرطان است.
ورزش درمانی تخصصی قلب چیست؟
ورزش درمانی تخصصی قلب، که به آن «بازتوانی قلبی» نیز گفته می‌شود، یک برنامه جامع و ساختاریافته برای بیماران مبتلا به انواع بیماری‌های قلبی-عروقی است. این برنامه فقط به معنی ورزش کردن نیست، بلکه یک رویکرد چند تخصصی شامل ورزش درمانی، آموزش بیمار، مشاوره روانی و تغذیه است که با هدف کمک به بیمار برای بازگشت به زندگی عادی و کاهش خطرات آینده طراحی می‌شود. هدف اصلی آن تقویت قلب و عروق، افزایش استقامت بدن، کاهش عوامل خطر (مانند فشار خون و کلسترول) و در نهایت، کاهش چشمگیر احتمال بستری شدن مجدد در بیمارستان یا بروز حمله قلبی مجدد است.
در کلینیک تخصصی پالس برای کدام بیماران ورزش‌درمانی انجام می‌شود؟
بیماران قلبی-عروقی
بیماران دیابتی
بیماران سرطانی
افرادی که علايم بیماری ندارند اما عوامل خطر بالایی برای ابتلا به بیماری دارند.
ورزش‌درمانی قلب برای چه افرادی ضروری و مناسب است؟
ورزش‌درمانی تخصصی قلب برای طیف وسیعی از بیماران قلبی تجویز می‌شود، از جمله:
- بیماران پس از حمله قلبی (سکته قلبی)
- افرادی که عمل جراحی قلب (مانند بای‌پاس، تعویض دریچه) داشته‌اند.
- بیمارانی که استنت (فنر) گذاری کرده‌اند.
- افراد مبتلا به نارسایی قلب پایدار
- افرادی با بیماری عروق کرونر
- افرادی که دردهای قفسه سینه (آنژین) پایدار دارند.
- بیماران پس از پیوند قلب یا استفاده از دستگاه کمک قلبی (VAD)
- افراد با فشار خون بالا کنترل نشده که نیاز به نظارت دارند.
- افرادی که مبتلا به بیماری‌های قلبی نیستند اما عوامل خطر ابتلا به آن را دارند (مانند فشار خون، دیابت، چاقی بیش از حد، چربی دور شکم زیاد)
مزایای ورزش درمانی تخصصی قلب
مزایای این برنامه فراتر از «سلامتی کلی» است و بر اساس شواهد علمی ثابت شده است:
- کاهش مرگ و میر: خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را تا ۳۰٪ کاهش می‌دهد.
- تقویت قلب و عروق: توانایی قلب برای پمپاژ خون را بهبود می‌بخشد و فشار خون را کاهش می‌دهد.
- کنترل علائم: علائمی مانند تنگی نفس، خستگی و درد قفسه سینه را به طور محسوسی کم می‌کند.
- کاهش وزن و کنترل کلسترول: به مدیریت وزن و بهبود سطح چربی‌های خون کمک می‌کند.
- کاهش استرس و اضطراب: با ترشح اندورفین، استرس و افسردگی ناشی از بیماری قلبی را مدیریت می‌کند.
- افزایش اعتماد به نفس: به بیماران کمک می‌کند تا بار دیگر بر بدن و سلامت خود کنترل پیدا کنند.
ورزش‌درمانی بیماران قلبی در کلینیک تخصصی پالس به چه صورتی انجام می‌شود؟
ورزش‌درمانی بیماران قلبی در کلینیک تخصصی پالس با رویکردی جامع و چندتخصصی انجام می‌شود. فرآیند درمان با معاینه دقیق توسط متخصص قلب و عروق و انجام ارزیابی‌های تشخیصی کامل (شامل نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و تست ورزش) آغاز می‌شود.
بر اساس نتایج این ارزیابی‌ها و با توجه به شرایط خاص هر بیمار، پزشک متخصص نسخه ورزش‌درمانی را تجویز می‌کند. برنامه درمانی توسط متخصص فیزیولوژی ورزشی که دارای تخصص ویژه در حوزه‌های قلبی-عروقی، فشار خون، دیابت و سرطان است، طراحی می‌شود.
این برنامه شامل ترکیبی علمی از تمرینات کششی، هوازی، قدرتی و استقامتی با درنظرگیری حرکات پویا و ایستا می‌باشد. کلیه جلسات ورزشی تحت نظارت مستقیم تیم پزشکی متشکل از متخصص قلب و عروق و متخصص فیزیولوژی ورزشی در محیط کلینیک انجام می‌شود تا حداکثر ایمنی و اثربخشی حاصل شود.
ورزش درمانی برای دیابت چیست؟
ورزش درمانی برای دیابت به برنامه‌ای ساختاریافته و علمی از فعالیت‌های بدنی گفته می‌شود که به طور خاص برای کمک به مدیریت و کنترل بیماری دیابت طراحی شده است. این برنامه تحت نظارت متخصصان و با اهداف زیر اجرا می‌شود:
- کنترل سطح قند خون: ورزش به کاهش مقاومت به انسولین کمک کرده و جذب گلوکز توسط سلول‌ها را بهبود می‌بخشد.
- پیشگیری از عوارض دیابت: با کاهش خطر مشکلات قلبی-عروقی، نوروپاتی (بیماری عصبی ناشی از دیابت) و رتینوپاتی (بیماری چشم ناشی از دیابت).
- مدیریت وزن: کمک به حفظ وزن مناسب و کاهش چربی‌های اضافی بدن.
- بهبود سلامت عمومی: تقویت سیستم قلبی-عروقی، افزایش انرژی و کاهش استرس.
ورزش‌درمانی بیماران دیابتی در کلینیک تخصصی پالس به چه صورتی انجام می‌شود؟
ورزش‌درمانی بیماران دیابتی در کلینیک تخصصی پالس با رویکردی جامع و چند تخصصی انجام می‌شود. فرآیند درمان با معاینه دقیق توسط متخصص داخلی و غدد و انجام ارزیابی‌های تشخیصی کامل (شامل آزمایش HbA1c، پایش قند خون، ارزیابی عوارض دیابت) آغاز می‌شود.
بر اساس نتایج این ارزیابی‌ها و با توجه به شرایط خاص هر بیمار، پزشک متخصص نسخه ورزش‌درمانی را تجویز می‌کند. برنامه درمانی توسط متخصص فیزیولوژی ورزشی که دارای تخصص ویژه در حوزه‌های متابولیک، دیابت و عوارض مرتبط است، طراحی می‌شود.
این برنامه شامل ترکیبی علمی از تمرینات هوازی، مقاومتی، انعطاف‌پذیری و تعادلی با درنظرگیری شرایط خاص دیابتی می‌باشد. کلیه جلسات ورزشی تحت نظارت مستقیم تیم پزشکی متشکل از متخصص داخلی و متخصص فیزیولوژی ورزشی در محیط کلینیک انجام می‌شود تا حداکثر ایمنی و اثربخشی حاصل شود.
ویژگی‌های منحصر به فرد ورزش‌درمانی برای بیماران دیابتی:
- پایش مداوم قند خون قبل، حین و پس از ورزش
- آموزش مدیریت هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی
- توجه ویژه به مراقبت از پا و پیشگیری از زخم‌های دیابتی
- هماهنگی با برنامه دارویی و غذایی بیمار
- تمرینات متناسب با عوارض احتمالی دیابت (نوروپاتی، رتینوپاتی)
ورزش درمانی برای بیماران سرطانی چیست؟
ورزش درمانی برای بیماران سرطانی یک برنامه علمی و ساختاریافته است که به عنوان مکمل درمان‌های اصلی سرطان تجویز می شود. این برنامه توسط متخصصان فیزیولوژی ورزشی با تخصص در آنکولوژی طراحی و نظارت می‌گردد.
فواید ورزش درمانی در بیماران سرطانی
- کاهش عوارض جانبی درمان: از جمله کاهش خستگی ناشی از سرطان و درمان آن، بهبود تهوع و استفراغ، کاهش درد و ناراحتی،
- بهبود عملکرد فیزیکی: از جمله افزایش قدرت و استقامت عضلانی، بهبود دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری، افزایش تحمل فعالیت‌های روزمره،
- بهبود سلامت روانی: از جمله کاهش اضطراب و افسردگی، بهبود کیفیت خواب، افزایش اعتماد به نفس و خودکارآمدی،
- به توجه به این که قلب یکی از ارگان‌هایی است که در نتیجه عوارض جانبی دارودرمانیِ سرطان و پرتودرمانی آسیب می‌بیند، ورزش‌درمانی قلب برای بیماران سرطانی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
ورزش‌درمانی بیماران سرطانی در کلینیک تخصصی پالس به چه صورتی انجام می‌شود؟
ورزش‌درمانی بیماران سرطانی در کلینیک تخصصی پالس با رویکردی جامع و میان‌رشته‌ای انجام می‌شود. فرآیند درمان با ارزیابی دقیق توسط انکولوژیست و انجام بررسی‌های کامل تشخیصی (شامل آزمایش‌های خون، ارزیابی عملکردی و غربالگری عوارض جانبی) آغاز می‌گردد.
بر اساس نتایج این ارزیابی‌ها و با توجه به شرایط خاص هر بیمار، نوع سرطان، مرحله بیماری و پروتکل درمانی، پزشک متخصص نسخه ورزش‌درمانی را تجویز می‌نماید. برنامه درمانی توسط متخصص فیزیولوژی ورزشی که دارای تخصص ویژه در حوزه آنکولوژی و توانبخشی سرطان است، طراحی می‌شود.
این برنامه شامل ترکیبی علمی از تمرینات هوازی، مقاومتی، انعطاف‌پذیری و تمرینات عملکردی با درنظرگیری سطح انرژی بیمار و عوارض جانبی درمان می‌باشد. کلیه جلسات ورزشی تحت نظارت مستقیم تیم پزشکی متشکل از انکولوژیست و متخصص فیزیولوژی ورزشی در محیط کلینیک انجام می‌شود تا حداکثر ایمنی و اثربخشی حاصل گردد.
ویژگی‌های منحصر به فرد ورزش‌درمانی برای بیماران سرطانی:
- تطبیق برنامه ورزشی با نوع و مرحله سرطان
- توجه به عوارض جانبی درمان (خستگی، نوروپاتی، لنف‌ادم)
- تنظیم شدت ورزش بر اساس سطح انرژی بیمار
- تمرینات ویژه برای بهبود دامنه حرکتی پس از جراحی و شیمی درمانی
- پایش مداوم علائم حیاتی و پاسخ به فعالیت
- هماهنگی با پروتکل درمانی و زمان‌بندی جلسات
این برنامه با هدف کاهش عوارض جانبی درمان، بهبود کیفیت زندگی، افزایش تحمل درمان‌های سرطان و تسریع روند بهبودی طراحی شده است.
چگونه برای ورزش‌درمانی در مرکز تخصصی پالس نوبت بگیرید؟
۱. تماس با شماره ۰۴۱۳۵۵۴۴۳۷۵ و ۰۹۱۴۷۸۰۲۵۶۶
۲. دریافت نوبت آنلاین از طریق لینک
۳. مراجعه به مرکز تخصصی پالس در آدرس: تبریز، تقاطع ۱۷ شهریور و جبار نائب، پلاک ۴۶
ساعت کار: هر روز از 8 صبح تا 8 شب
آیا با فشار خون بالا می‌توانیم بدویم؟
شروع با دویدن برای افرادی که فشار خون‌شان کنترل نشده توصیه نمی‌شود. ابتدا باید فشار خون شما با دارو و ورزش‌های ملایم‌تر مانند پیاده‌روی تحت کنترل قرار گیرد و سپس با اجازه پزشک، به تدریج به سمت دویدن آهسته پیش بروید.
بهترین زمان ورزش برای فشار خون چیست؟
برخی مطالعات نشان می‌دهند ورزش در صبح ممکن است در کاهش فشار خون در طول روز موثرتر باشد. اما مهم‌ترین فاکتور، ثبات است. زمانی از روز را انتخاب کنید که بتوانید به طور منظم به آن پایبند باشید.
آیا بلند کردن وزنه برای قلب خطرناک نیست؟
بلند کردن وزنه‌های بسیار سنگین که باعث حبس نفس (مانور والسالوا) می‌شود، می‌تواند برای فشار خون خطرناک باشد. اما تمرینات قدرتی سبک تا متوسط با تکرارهای بیشتر (مثلاً ۲ ست ۱۵ تایی با وزنه‌های سبک یا کش) بسیار ایمن و مفید هستند.
برای بیماران پس از عمل قلب باز چه ورزشی توصیه می‌شود؟
این بیماران حتماً باید تحت نظر یک متخصص قلب و فیزیولوژیست ورزشی برنامه‌ریزی کنند. معمولاً با پیاده‌روی‌های بسیار کوتاه و ملایم در بیمارستان شروع می‌شود و به تدریج و تحت نظارت دقیق، شدت و مدت آن افزایش می‌یابد.
ورزش کردن با استنت (فنر قلبی) اشکال دارد؟
خیر، مشکلی ندارد، بلکه ضروری است. ورزش به سلامت عروق خونی از جمله عروقی که در آن استنت کارگذاری شده است، کمک می‌کند و از تشکیل مجدد پلاک جلوگیری می‌کند. البته زمان شروع و نوع ورزش باید حتماً توسط پزشک متخصص قلب تایید شود.
آیا ورزش درمانی برای همه بیماران قلبی ایمن است؟
بله، زیرا تحت نظارت دقیق و بر اساس شرایط خاص هر بیمار طراحی می‌شود. ریسک عوارض در این برنامه به شدت پایین است.
اگر از شهر دیگری هستیم آیا می توانیم از خدمات ورزش‌درمانی پالس استفاده کنیم؟
پس از ارزیابی اولیه و بررسی مدارک پزشکی شما، در صورتی که وضعیت سلامتی شما اجازه بدهد و نیازی به نظارت مستقیم پزشک نباشد، ما می‌توانیم یک برنامه‌ی ورزشی ایمن و دقیق طراحی کنیم و پیگیری‌های لازم را به صورت آنلاین یا تلفنی انجام دهیم.
نقش خانواده در این پروسه چیست؟
حمایت خانواده یک رکن اصلی است. اعضای خانواده در جلسات آموزشی شرکت کنند تا بتوانند حمایت بهتری ارائه دهند.